Επαγγέλματα του Παρόντος!

Με την παγκόσμια οικονομική κρίση να έχει φέρει στην επιφάνεια όλες τις παθογένειες της Ελληνικής οικονομίας, η οποία σταθερά εδώ και 8 περίπου χρόνια αδυνατεί να κάνει ένα βήμα εξόδου από τα εσωτερικά της αδιέξοδα, ήταν αναπόφευκτο να δημιουργηθεί μία τεράστια δεξαμενή ανέργων. Κι αυτό όχι απλά γιατί πολύ είχαν επαναπαυθεί στην επιδοτούμενη ή εργολαβική οικονομία, επιχειρηματίες, ελ. επαγγελματίες και ιδιωτικοί υπάλληλοι, οπότε δεν δημιουργούσαν παρακαταθήκη δεξιοτήτων και δεν τύγχαναν επιμόρφωσης, αλλά γιατί ακόμα και όσοι είχαν προσόντα και δεξιότητες ζούσαν σε ένα οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον που δε τους είχε διδάξει πως να τα αξιοποιήσουν.

Το παρόν άρθρο γράφεται εν έτη 2017 και είναι δύσκολο να αποδεχτείς πως μορφωμένοι νέοι, οι οποίοι έχουν επί το πλείστο ανατραφεί σε μια ψηφιακή, πλέον, κοινωνία αυτοχαρακτηρίζονται ως «άνεργοι». Αυτό το φαινόμενο οφείλεται κυρίως στο ότι ο Έλληνας έχει απεμπολήσει την επιχειρηματικότητα, τρομάζει στην προοπτική του επιχειρηματικού ρίσκου και θεωρεί ως μοναδική οικονομική διέξοδο την εξασφάλιση ενός σταθερού αντιμισθίου.

Όμως, σήμερα, το 2017, ήδη υπάρχουν πληθώρα ευκαιριών για τους έστω τυπικά καταρτισμένους στην ψηφιακή πραγματικότητα νέους ανθρώπου,ς ώστε να δημιουργήσουν εισοδηματικές ροές, συνήθως με ελάχιστο ρίσκο, μηδαμινές επενδύσεις και δεξιότητες ήδη υπάρχουσες ή με εύκολο βαθμό εκμάθησης. Στο παρόν άρθρο θα παρουσιαστούν μερικές βασικές τέτοιες ευκαιρίες.

Πριν προχωρήσουμε στην παρουσίαση αυτή, να σημειώσουμε πως οι ευκαιρίες αυτές απευθύνεται και σε όσους έχουν ήδη κάνει τα πρώτα βήματά τους στο ναρκοπέδιο της Ελληνικής επιχειρηματικότητας και δεν έχουν συνειδητοποιήσει πως εκεί έξω βρίσκονται πάνω από 3 δις δυνητικοί πελάτες.

Youtuber

Επιλέξτε οποιοδήποτε ενδιαφέρον ή δεξιότητά σας. Το πιο πιθανό είναι ότι θα βρείτε πληθώρα νέων (και όχι και τόσο νέων) ανθρώπων στο Youtube, οι οποίοι όχι απλά ανεβάζουν βίντεο με την ενασχόλησή τους με αυτό το θέμα, αλλά κερδίζουν τα προς το ζην (και ορισμένοι τα προς το ευ ζην) με αυτό.

Πως? Ανεβάζοντας περιεχόμενο όλο και πιο ποιοτικό (τόσο τεχνικά, όσο και ουσιαστικά) και μαζεύοντας σιγά σιγά συνδρομητές στα κανάλια τους. Εάν καταφέρουν να αποκτήσουν ένα κοινό μερικών δεκάδων χιλιάδων (ανάλογα με το θέμα και την απήχηση, διεθνή ή τοπική, ίσως λιγότερο, ίσως περισσότερο) μπορούν να ξεκινήσουν το λεγόμενο monetization, δηλαδή την οικονομική εκμετάλλευση. Είτε μέσω διαφημίσεων του ίδιου του Youtube (αυτοματοποιημένη διαδικασία), είτε μέσω της ανεύρεσης χορηγίας (για όσους αναρωτιούνται πως λειτουργεί αυτό αναζητήστε τις ελληνικές εκπομπές στο Youtube «Θάψε το Σενάριο» και «Cooking Maliatsis»), είτε μέσω του λεγόμενου affiliation.

Το τελευταίο αφορά τη συνεργασία με online καταστήματα (υποστηρίζεται και από το Amazon) για τη δημιουργία μοναδικών συνδέσμων για προϊόντα τους. Εάν κάποιος πατήσει έναν τέτοιο σύνδεσμο και αγοράσει τελικά το προϊόν, λαμβάνετε ένα ποσοστό της αξίας. Π.χ., έχετε ένα κανάλι που ασχολείται με τη φωτογραφία και στις περιγραφές των βίντεό σας έχετε συνδέσμους προς το Amazon για την αγορά της αντίστοιχης φωτογραφικής μηχανής που χρησιμοποιείτε ή παρουσιάζετε. Εάν κάποιος πατήσει σε αυτόν τον σύνδεσμο και αγοράσει τελικά τη μηχανή, τότε το Amazon σας πιστώνει ένα χρηματικό ποσό. Ταυτόχρονα, μέσα από το Youtube μπορείτε να βρίσκετε και επιπλέον δουλειές πάνω στο αντικείμενό σας, χρησιμοποιώντας το εν τέλει σαν μια πλατφόρμα δωρεάν διαφήμισης της δουλειάς σας.

Το κόστος της επένδυσης για να γίνεται Youtuber είναι μηδαμινό. Το πιο πιθανό είναι ότι έχετε ήδη μια σύνδεση στο διαδίκτυο και ένα smartphone με υποφερτή έως πολύ καλή κάμερα. Έτοιμοι! Οδηγοί και απαραίτητο (δωρεάν) λογισμικό υπάρχουν άπλετα στο διαδίκτυο. Φυσικά και στην αρχή τα βίντεό σας θα είναι υποδεέστερης ποιότητας τεχνικά, αλλά αυτό δεν είναι πάντα απαγορευτικό για μελλοντική επιτυχία, αρκεί το περιεχόμενο να είναι πηγαίο, διασκεδαστικό και χρήσιμο. Σίγουρα στην πορεία θα πρέπει να επενδύετε σε εξοπλισμό συνεχώς, καθώς όσο περισσότερους συνδρομητές έχετε, τόσο περισσότερες απαιτήσεις θα έχουν κι αυτοί από εσάς. Εάν θέλετε να επενδύσετε εξαρχής σε κάτι καλύτερο, μια βασική DSLR μηχανή, 2-3 φώτα και ένα σχετικά καλό μικρόφωνο δε θα σας κοστίσουν πάνω από 1000 ευρώ. Και πάλι, υπάρχει απίστευτο υλικό στο διαδίκτυο πάνω στο πως να ξεκινήσετε το δικό σας κανάλι.

Κλείνοντας, να αναφέρουμε πως έσοδα από ένα τέτοιο εγχείρημα θα έχετε μετά από λίγους μήνες μέσης προς εντατικής ενασχόλησης, ενώ οι περισσότεροι επιτυχημένοι Youtubers χρειάστηκαν έως και 2-3 χρόνια για να έχουν ως αποκλειστική πηγή εσόδων τους το Youtube. Αυτό δεν πρέπει να σας απογοητεύει, παρά να σας βάζει σε μια ρεαλιστική θεώρηση των προοπτικών σας.

Freelancers

Ένας από τους μεγαλύτερους εφιάλτες των νέων (και όχι μόνο) δημιουργικών ανθρώπων σήμερα στην Ελλάδα είναι η επιβίωση σε ένα κατά βάση αναξιοκρατικό περιβάλλον, ακόμα και στον ιδιωτικό τομέα. Η καταβαράθρωση του ΑΕΠ της χώρας, του τζιραρίσματος ουσιαστικά των επιχειρήσεων, σε συνδυασμό με την ανυπαρξία εργασιακών δικαιωμάτων και την διαχρονική στρεβλότητα του Ελληνικού επιχειρείν αναφορικά με τις δεξιότητες και τη χρήση τους (ένας για όλα, ερασιτέχνες στις θέσεις επαγγελματιών, νεποτισμός και παρεϊσμός κλπ.) έχει οδηγήσει μια σειρά σύγχρονων επαγγελμάτων σε μαρασμό και μια πληθώρα δεξιοτήτων σε αχρηστία.

Γραφίστες, μουσικοί, μοντέλα, φωτογράφοι, copywriters, ακόμα και δικηγόροι, οικονομολόγοι, μηχανικοί και λογιστές, αναζητούν διέξοδο ανάμεσα στις συμπληγάδες της αβεβαιότητας του ελεύθερου επαγγέλματος και της ανέχειας της μισθωτής εργασίας. Κι αυτό γιατί οι περισσότεροι δεν έχουν σκεφτεί την πιθανότητα να γίνουν freelancers (πρακτικά ελεύθεροι επαγγελματίες) παγκοσμίου εμβέλειας. Τα νέα είναι ελαφρώς άσχημα για τους πτυχιούχους και διπλωματούχους «υψηλόβαθμων» σχολών, καθώς τα επαγγέλματά τους εξαρτώνται εν πολλοίς από κανονισμούς (μηχανικοί) και νομοθεσίες (δικηγόροι, λογιστές), τα οποία αλλάζουν από χώρα σε χώρα, όμως ακόμα κι αυτοί δεν θα έπρεπε να απορρίπτουν τη διερεύνηση της δουλειάς από το σπίτι.

Η άλλη ομάδα, αυτή των ανθρώπων με δεξιότητες που αφορούν περισσότερο ταλέντα και εξάσκηση, είναι σίγουρα σε καλύτερη τύχη. Πολλές εταιρίες, αλλά και άλλοι συνάδελφοί τους ελεύθεροι επαγγελματίες, ζητάνε τις υπηρεσίες νέων δημιουργών, μέσα από sites φτιαγμένα για το σκοπό αυτό ή και από προσωπικά sites. Σε διαδικτυακούς τόπους όπως το Fiverr και το Freelancer μπορεί κάποιος να προσφέρει τις υπηρεσίες του ή να αναζητήσει εργασία σε μια πληθώρα τομέων: να συνθέσει ένα μικρό theme για μια διαφήμιση ή για ένα βίντεο του Youtube, να φτιάξει ένα λογότυπο, να μεταφράσει ένα έγγραφο, μέχρι και να γράψει ένα ολόκληρο βιβλίο (το λεγόμενο ghostwriting). Ακόμα και να ποζάρει ως μοντέλο ή να εκφωνήσει ένα σλόγκαν!

Η έκταση της επαγγελματικής δραστηριότητας μέσω αυτού του καναλιού διαφέρει ανάλογα, κυρίως, με τη διάθεση του επαγγελματία. Από τη δημιουργία φτηνών προτάσεων για λογότυπα στο Fiverr, ώστε να δημιουργήσουν ένα portfolio, μέχρι το στήσιμο ενός ιστότοπου για την προσφορά υπηρεσιών τεχνοοικονομικών μελετών ή για την παροχή νομικών συμβουλών (ειδικά σε διασυνοριακά θέματα, όπως τα πνευματικά δικαιώματα)! Σίγουρα, η αίγλη και η ηθική ικανοποίηση ενός προσωπικού επαγγελματικού χώρου παραμένει υψηλή αξία στην Ελληνική κοινωνία, αλλά οι περισσότεροι επαγγελματίες μπορούν άνετα να κάνουν τη δουλειά τους με ένα laptop από παντού, να στήσουν ένα μικρό στούντιο στο σπίτι τους και να επικοινωνήσουν με τους πελάτες τους μέσω skype από τον καναπέ τους.

Φυσικά και πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη θέματα φορολογίας και άλλων νομοθεσιών, αλλά οι προοπτικές που προσφέρονται μέσα στην αγορά των 3 δισ. ανθρώπων που έχουν σήμερα πρόσβαση στο διαδίκτυο, αν μη τι άλλο, αποτελούν ένα σημαντικό δέλεαρ για έναν μορφωμένο και δημιουργικό επαγγελματία.

Drop shipping

Το τρίτο είδος επαγγελματία αποτελεί κι αυτό ένα πιο εξειδικευμένο διαδικτυακό επάγγελμα ή καλύτερα είδος επιχειρείν, όπως ο youtuber, αν και μπορεί να θεωρηθεί και μετεξέλιξη του κλασικού λιανέμπορα, ένα βήμα πιο πέρα από το κλασικό e-shop. Κι αυτό γιατί πρόκειται για ένας είδος επιχειρείν που, επιτάσσοντας τις ευκολίες και την ευελιξία του παγκόσμιου εμπορίου, μπορεί και απαλλάσσει τον επιχειρηματία – έμπορο από μια σειρά υποχρεώσεων, όπως η τήρηση αποθεμάτων και η αποστολή των πωληθέντων αγαθών.

Τι είναι, όμως, το drop shipping. Ο ενδιαφερόμενος επιχειρηματίας στήνει ένα online κατάστημα, μια βιτρίνα ουσιαστικά, στο οποίο παραθέτει μια σειρά προϊόντων, συνήθως εξειδικευμένου ενδιαφέροντος (έχει σημασία για τη δημιουργία ενός πιο συγκροτημένου πελατολογίου και, όπως θα δούμε παρακάτω, μιας πιο διαχειρίσιμης γκάμας προϊόντων), των οποίων την προμήθεια έχει εξασφαλίσει μέσω ενός κατασκευαστή ο οποίος είναι drop shipping friendly, δηλαδή μπορεί να αναλάβει να αποστείλει ο ίδιος τα προϊόντα στους πελάτες του e-shop. Πρακτικά, λειτουργεί ο επιχειρηματίας ως μεσάζων, δίνοντας την ευκαιρία στον κατασκευαστή να έχει πωλήσεις χωρίς να χρειάζεται δίκτυα διανομής, marketing και λοιπές διεργασίες (σε περίπτωση που αναρωτιέστε γιατί να το κάνει ο κατασκευαστής). Ο επιχειρηματίας πληρώνεται για το προϊόν κατά την παραγγελία του και οφείλει να κάνει δύο πράγματα: να μεταφέρει την παραγγελία στον κατασκευαστή για να την διεκπεραιώσει και να τον πληρώσει. Φυσικά και απαιτείται κάποιος χρόνος στη διευθέτηση προβλημάτων και στην απάντηση αποριών, αλλά σε γενικές γραμμές πρόκειται για ένα είδος πωλήσεων με ελάχιστη εμπλοκή του επιχειρηματία στη διαδικασία της πώλησης.

Απαιτεί ελάχιστο αρχικό κεφάλαιο, ίσως κάποιοι να θέλετε να αγοράσετε στην αρχή από κάποιους προμηθευτές για να δοκιμάσετε τα προϊόντα, ενώ υπάρχουν και αρκετά διαδικτυακά μαθήματα και case studies για να μελετήσετε (ψάξτε για τους Anton Kraly και Johnny FD). Καταστήματα μπορείτε να στήσετε μέσω του Shopify ή οποιουδήποτε έμπειρου κατασκευαστή ιστοσελίδων, ενώ αξίζει να ερευνήσετε και τις δυνατότητες του προγράμματος FBA της Amazon.

Content Creators και Digital Nomads – Αντί επιλόγου

Πρακτικά, οι παραπάνω κατηγορίες επαγγελματιών αναφέρονται σε έναν ή και τους δύο αυτούς όρους: δημιουργοί περιεχομένου και ψηφιακοί νομάδες. Καθώς η τεχνολογία προοδεύει και κατασπαράσσει χειρωνακτικές εργασίες, η αγορά θα επεκτείνεται όλο και περισσότερο στην παραγωγή και κατανάλωση περιεχομένου, δηλαδή οπτικοακουστικών και γραπτών προϊόντων ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης. Αντίστοιχα, οι δημιουργικοί άνθρωποι θα απελευθερώνονται όλο και περισσότερο από τα δεσμά της «επαγγελματικής έδρας» και μέσω της παγκόσμιας ψηφιακής σύγκλισης θα μπορούν να δημιουργούν οτιδήποτε, από οπουδήποτε για τον οποιοδήποτε.

Κι αυτές οι εξελίξεις από μόνες τους δημιουργούν meta-ευκαιρίες: αν δεν μπορεί κάποιος να γίνει ο ίδιος content creator ή digital nomad, πιθανώς να μπορεί να προσφέρει υπηρεσίες υποστήριξης σε αυτούς, όπως λογιστικές και νομικές συμβουλές ή πάρκα συνεργασίας (co-labs), όπου θα νοικιάζει χώρους με κατάλληλες παροχές (από ένα απλό γραφείο με σύνδεση στο διαδίκτυο, έως studio ηχογράφησης) για τους περιπλανώμενους δημιουργούς. Πρακτικά, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για μια νέα μορφή τουρισμού.

Σίγουρα, όλα τα παραπάνω στα οποία αναφερθήκαμε δεν είναι εύκολα. Και αυτό γιατί είναι πραγματικές επαγγελματικές δραστηριότητες και όχι απάτες ή κόλπα γρήγορου πλουτισμού (φυσικά και πολλοί τα εφαρμόζουν με αυτή τη φιλοσοφία). Απαιτούν διάθεση, κόπο, υπομονή και επιμονή. Και σίγουρα δεν είναι για όλους. Θα μπορούσαμε να πούμε πως η επιτυχία (από μόνη της μια υποκειμενική έννοια) ιδανικά ακολουθεί έναν κανόνα 5-3-1, δηλαδή από τους 10 που θα μάθουν για αυτές τις προοπτικές, 5 θα δείξουν ενδιαφέρουν, 3 τελικά θα κάνουν κάτι και 1 θα μπορέσει να συνεχίσει με σχετική επιτυχία. Πρόκειται για μια, ελπίζουμε απαισιόδοξη, εκτίμηση, καθώς όσο τα μέσα και η ενημέρωση εξελίσσονται, ταυτόχρονα με την αυξανόμενη πίεση στους νεότερους, ειδικά, επαγγελματίες, όλο και περισσότεροι θα αναζητούν και θα βρίσκουν διέξοδο στην νέα ψηφιακή εποχή. Την εποχή του σήμερα!

Δημήτρης Ζώτος, Πτυχιούχος Μηχανολόγος Μηχανικός, Σύμβουλος επιχειρήσεων